Θηλασμός

Ο θηλασμός  είναι  ο ιδανικός τρόπος έναρξης διατροφής του βρέφους.  Το μητρικό  γάλα περιέχει  αντισώματα  που αυξάνουν  το ανοσοποιητικό σύστημα  του βρέφους έτσι ώστε να έχει λιγότερες πιθανότητες  εμφάνισης ασθένειας ή λοίμωξης στο κοντινό αλλά και μακρινό μέλλον. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που θηλάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες  εμφάνισης δυσκοιλιότητας,  γαστρεντερικών  και στομαχικών  διαταραχών  σε σχέση με τα  παιδιά που τρέφονται με υποκατάστατα μητρικού γάλακτος.

Το γάλα που παράγεται από την μητέρα τις πρώτες 3 μέρες ονομάζεται πρωτόγαλα το οποίο έχει το χαρακτηριστικό  του  ότι  είναι  ελαφρώς πηχτό και παρόλο που η παραγόμενη  ποσότητα  είναι μικρή  και το βρέφος  δεν  θηλάζει  πολλές  φορές  την  ημέρα έχει μεγάλη  περιεκτικότητα  σε  θρεπτικά συστατικά  και σε αντισώματα. Τις επόμενες μέρες το γάλα αρχίζει να γίνεται πιο αραιό και το βρέφος μπορεί να θηλάζει πιο συχνά (συνήθως κάθε 3-4 ώρες).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συστήνει τον αποκλειστικό  θηλασμό  του βρέφους  για τους  πρώτους  6  μήνες.  Η μητέρα  μπορεί  να συνεχίζει να  θηλάζει  μέχρι τα 2 έτη του βρέφους  και  περισσότερο  ενώ η διατροφή του βρέφους συμπληρώνεται και από την εισαγωγή άλλων τροφών συνήθως  μετά τους πρώτους  περίπου 4-6 μήνες.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΕΦΟΣΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ
Βέλτιστη/Ιδανική διατροφήΔυνατός δεσμός βρέφους-μητέρας
Καλύτερη πέψηΑυξημένη ενεργειακή απώλεια και γρήγορη μείωση των κιλών της εγκυμοσύνης
Δυνατός δεσμός βρέφους-μητέραςΓρηγορότερη επαναφορά /επούλωση της μήτρας
Ασφαλές, φρέσκο γάλαΜειωμένες πιθανότητες καθυστέρησης της έμμηνο ρύσης
Μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης οξείας νόσου:
ωτίτιδας, γαστροεντερικών διαταραχών, λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και άσθματος
Μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης χρόνιας νόσου: διαβήτη τύπου 2, καρκίνου ωοθηκών
Μειωμένες πιθανότητες ανάπτυξης χρόνιας νόσου:
παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιαγγειακή νόσος, υπέρταση, λευχαιμία
Καλύτερη οστική πυκνότητα και μειωμένος κίνδυνος οστεοαρθρίτιδας
Προστασία ενάντια στις αλλεργίες και δυσανεξίες τροφώνΜειωμένος κίνδυνος εμφάνισης επιλόχειας κατάθλιψης
Σωστή ανάπτυξη δοντιών και οστώνΕνισχύει την αυτοπεποίθηση του ρόλου της μητέρας
Συσχέτιση καλύτερης μαθησιακής απόδοσηςΟικονομικό όφελος
Ιδανικό για πρόωρα και ελλιποβαρή βρέφη
American  Dietetic  Association (2009)

[wpspoiler name=”ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ” open=”false” style=”wpui-macish”]Η διατροφή της μητέρας που θηλάζει δεν διαφέρει πολύ από τις διατροφικές συστάσεις κατά την εγκυμοσύνη. Είναι σημαντικό η μητέρα να ακολουθεί μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή διασφαλίζοντας έτσι την επαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και την ενέργεια που χρειάζεται. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ορισμένα τρόφιμα / ποτά οπού οι θρεπτικές ή μη ουσίες τους περνάνε στο γάλα και μπορούν να επηρεάζουν την υγεία αλλά και την συμπεριφορά του βρέφους.
Η ενεργειακή πρόσληψη, η ποσότητα και το είδος των τροφών που πρέπει να καταναλώνεται από την θηλάζουσα μητέρα διαφέρει ανάλογα με το είδος του θηλασμού (αποκλειστικός θηλασμός, μικτός θηλασμός), τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά της μητέρας, την ηλικία, το βάρος, την σωματική δραστηριότητα, την ύπαρξη παθολογικής κατάστασης και την πρόσληψη φαρμακευτικών σκευασμάτων ή συμπληρωμάτων διατροφής.
Κατά την περίοδο του θηλασμού και μέχρι τον 11ο μήνα της ζωής του βρέφους ή μέχρι την έναρξη στερεών τροφών στην διατροφή του βρέφους, οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξάνονται κατά 400-500 kcal/ημέρα. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (United States Department of Argiculture – USDA), η διατροφή της θηλάζουσας μητέρας συστήνεται να αποτελείται από τις εξής ομάδες τροφίμων:

Δημητριακά ( ψωμί, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά κ.α.)
Καταναλώστε περίπου 7 -8 μικρομερίδες δημητριακών κατά προτίμηση ολικής άλεσης 1 μικρομερίδα ισοδυναμεί με 1 φέτα ψωμί ή 2 φρυγανιές ή ½ φλιτζ. μαγειρεμένα ζυμαρικά /ρύζι / πατάτα, ή ½ φλιτζ. δημητριακά πρωινού κ.α.

Φρούτα & Λαχανικά
Περιλάβετε στην διατροφή σας καθημερινά περίπου 6 μερίδες φρούτων και λαχανικών 1 μικρομερίδα λαχανικών ισοδυναμεί με 1 φλιτζ. ωμά λαχανικά και ½ φλιτζ. μαγειρεμένα λαχανικά εποχής 1 μικρόμερίδα φρούτου = 1 μικρό φρούτο εποχής.

Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα ( τυρί, γιαούρτι)
Καταναλώστε 2-3 μερίδες καθημερινά. 1 μικρομερίδα αντιστοιχεί με 1 φλιτζ. γάλα(250ml) ή ¾ φλιτζ. γιαούρτι ή 30γρ. τυρί.

Κρέας, κοτόπουλο, ψάρι & υποκατάστατα (όσπρια, ξηροί καρποί)
Καταναλώστε 2-3 μερίδες καθημερινά. 1 μερίδα ισοδυναμεί με 75γρ. μαγειρεμένο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, ½ φλιτζ. όσπρια ή ¼ φλιτζ. ξηροί καρποί.

Επαρκής Κατανάλωση Υγρών
Καταναλώστε τουλάχιστον 8 ποτήρια υγρών καθημερινά. Συστήνεται να πίνετε 1 ποτήρι νερό κάθε φορά που θηλάζετε. Υγρά: νερό, φρέσκοι χυμοί, γάλα, σούπες (ο καφές και το τσάι υπολογίζονται ως υγρά αλλά συστήνεται να αποφεύγονται /περιορίζονται στον θηλασμό). [/wpspoiler]
[wpspoiler name=”ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΕ Η ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΤΕ” open=”false” style=”wpui-macish”]

Λιπαρά ψάρια
Πρέπει να περιλαμβάνονται στην διατροφή της θηλάζουσας μητέρας (είναι καλές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων ) αλλά θα πρέπει να περιορίζονται στις 2 μερίδες την εβδομάδα γιατί μπορεί να περιέχουν τοξίνες και μεγάλες ποσότητες υδραργύρου. Αποφύγετε τα μεγάλα ψάρια όπως ξιφίας, καρχαρίας και περιορίστε τον τόνο σε 1-2 φορές την εβδομάδα (συνολικά 170γρ.). Προτιμήστε τον σολομό, το σκουμπρί και τις σαρδέλες.

Αλκοόλ
Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ ιδιαίτερα κατά τους πρώτους 3 μήνες του θηλασμού όπου θα έχει σταθεροποιηθεί η συχνότητα και το ωράριο θηλασμού. Το αλκοόλ περνάει στο γάλα και κατ’ επέκταση στο μωρό σας. Εάν επιλέξετε να πιείτε αλκοόλ περιοριστείτε στα 1-2 ελαφριά και μικρής ποσότητας ποτά την εβδομάδα ( π.χ. 1 ποτήρι κρασί). Η κατανάλωση έστω και μικρής ποσότητας αλκοόλ από τη θηλάζουσα μητέρα απαιτεί την αποχή από τον θηλασμό για τουλάχιστον 4 ώρες έτσι ώστε να καθαρίσει ο οργανισμός από το αλκοόλ. Φροντίστε να πίνεται αρκετό νερό μαζί με την κατανάλωση αλκοόλ και να έχετε καταναλώσει κάποιο γεύμα πριν η κατά την διάρκεια κατανάλωσης αλκοόλ.

Καφεΐνη
Η καφεΐνη βρίσκεται στο τσάι, τον καφέ, την σοκολάτα, την κόκα-κόλα και τα ενεργειακά ποτά. Οι ουσίες αυτές περνάνε από την κυκλοφορία του αίματος στο μητρικό γάλα και έπειτα στο βρέφος. Προσπαθήστε να περιορίσετε τα ποτά και τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη ή αποκλείστε τα από την διατροφή σας εάν παρατηρήσετε ότι το μωρό σας επηρεάζεται (π.χ. ανήσυχο, νευρικό μωρό).

Φαγητά υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη ή και λίπος.
Περιορίστε τα γλυκά (π.χ. σοκολάτα, μπισκότα κ.α.) και τα λιπαρά φαγητά (πλήρη γαλακτοκομικά και τυριά, παχιά κρέατα και πουλερικά, πέτσες, λίπος ψητού, τηγανητά κ.α.).

Προϊόντα εμπλουτισμένα με φυτοστερόλες και στανόλες
Η επίδραση της κατανάλωσης αυτών των προϊόντων στον θηλασμό δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Για αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) υποστηρίζει ότι οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση τέτοιου είδους προϊόντων.

Τροφές με έντονη γεύση, πικάντικη ή όξινη
Η κατανάλωση πικάντικων ή καυτερών φαγητών και ορισμένων λαχανικών όπως το κρεμμύδι, το λάχανο και τα λαχανάκια Βρυξελλών μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην πέψη και αέρια σε σας και το βρέφος. Παρόλα αυτά δεν συστήνεται ο αποκλεισμός αυτών των τροφών από την διατροφή σας. Εάν παρατηρήσετε διαφορά στην αντίδραση του βρέφους ύστερα από κατανάλωση κάποιας συγκεκριμένης τροφής αποφύγετε την συγκεκριμένη τροφή για λίγες μέρες και επανεισάγετε την ξανά αργότερα στην διατροφή εάν το θελήσετε, ώστε να είστε σίγουρη για την επίδραση της συγκεκριμένης τροφής στο βρέφος και τον αποκλεισμό της από την διατροφή σας.

Αλλεργιογόνες τροφές
Τροφές που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση στο μωρό είναι κυρίως το ψάρι, τα αυγά, το αγελαδινό γάλα, οι ξηροί καρποί και το σιτάρι. Εάν υπάρχει ιστορικό αλλεργίας στην οικογένεια σας σε κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο συστήνεται να το αποφεύγετε. [/wpspoiler]